Kolonia Wawelberga — nowatorski projekt społeczny

Wybudowane w latach 1898 – 1900, wg projektu Edwarda Goldberga, najstarsze istniejące osiedle mieszkaniowe w Warszawie. Ufundował je, wraz z żoną Ludwiką, Hipolit Wawelberg warszawiak, finansista i filantrop. Zrobili to z myślą o niezamożnej, pracującej ludności, dając jej możliwość poprawy bytu i podwyższenia statusu społecznego. W nowoczesnych budynkach znalazło lokum ponad 300 rodzin. Fundatorzy objęli mieszkańców unikatowym programem społecznym. Na osiedlu działały m.in. szkoły, ochronka, łaźnie, czytelnia, punkt lekarski i sala zabaw. Wawelbergowie wierzyli, że taka formuła zatrze antagonizmy społeczne i rasowe.

Hipolit Wawelberg

Hipolit Wawelberg, jeden z największych filantropów z końca XIX wieku urodził się w Warszawie w 1844 roku. Jego ojciec Henryk to przykład polskiego self-made man; przeszedł drogę od ubogiego pracownika składu żelaza do finansisty ze sporym majątkiem. Hipolit chciał zostać inżynierem. Skończył III Gimnazjum Matematyczne (mieściło się ono w Pałacu Kazimierzowskim) i miał iść na studia, kiedy wybuchło Powstanie Styczniowe. Chłopak wziął w nim czynny udział. Po upadku powstania, by ochronić syna przed prześladowaniami,Henryk wysłał go na studia finansowe do Berlina. Hipolit odbył praktyki w bankach londyńskiego City, Berlina i Paryża. Tam nawiązuje kontakty, które zaprocentują w przyszłości. Po studiach zatrudnia się w banku ojca. Prowadzi oddział Domu Bankowego Wawelbergów w Petersburgu. Sprawia, że bank staje się jednym z największych w Rosji i wielokrotnie przerasta bank w Warszawie. Sam Hipolit zostaje jednym z najbogatszych obywateli Królestwa Kongresowego. Stać go na wiele. Kupuje rezydencję w Carskim Siole, zostając tym samym sąsiadem samego cara Rosji.